Cổng tứ trụ – GNS 06

Cổng tứ trụ là một dạng biến thể của cổng tam quan, được thiết kế với bốn cột trụ lớn dựng đứng, trong đó hai trụ giữa có kích thước cao và to hơn so với hai trụ hai bên, tạo thành ba lối đi rõ rệt. Lối đi trung tâm thường được thiết kế rộng và cao nhất, dành riêng cho các bậc trưởng thượng, chức sắc hoặc khách quý, thể hiện tinh thần tôn kính và lòng hiếu khách của gia chủ. Hai lối phụ bên cạnh nhỏ hơn, thường dành cho con cháu trong dòng tộc hoặc người dân.

Cổng tứ trụ thường được chế tác từ đá tự nhiên nguyên khối – mang vẻ đẹp bền vững, thể hiện sự trường tồn với thời gian. Các loại đá được ưa chuộng như đá xanh, đá trắng, đá vàng hay đá granite, đều có độ cứng cao, khả năng chống chịu tốt trước tác động của môi trường, không dễ phai màu hay mài mòn. Trên các trụ, xà ngang hoặc mái che (nếu có), nghệ nhân thường chạm khắc những hoa văn, họa tiết cổ điển như rồng, phượng, hoa sen, tứ linh hoặc chữ Hán – mang đậm bản sắc văn hóa Việt.

Ngày nay, cổng tứ trụ thường hiện diện tại các công trình kiến trúc tâm linh như đền, chùa, miếu, nhà thờ họ, khu lăng mộ đá… Tất cả góp phần tạo nên một không gian trang nghiêm, linh thiêng và đậm chất truyền thống, là điểm nhấn kiến trúc vừa mang tính nghệ thuật, vừa chứa đựng giá trị tâm linh sâu sắc.